کد مطلب:277120 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:126
فخرالدین رازی
(متوفّای سال 606 هجری) دانشمند متفكّر، فیلسوف، مفسّر و محقّق عالی مقام اهل سنّت، دركتاب «الفِرَق» ضمن شمارش فرقه های شیعه، چنین می نویسد:
«سیزدهم منتظران اند. اینان چنان عقیده دارند كه امامت بعد از امام حسن عسكری (علیه السلام) ویژه فرزند اوست كه از نظرها غایب است و روزی ظهور كند و حاضر شود، امامیّه زمان ما، بر این مذهب اند و هم ایشان در دعا می گویند:
«اللهمّ صلّ علی محمّد المصطفی وعلی المرتضی و خدیجة الكبری، وفاطمة الزهراء والحسن الزكی والحسین الشهید بكربلا وعلی بن الحسین زین العابدین و محمّد بن علی الباقر وجعفر بن محمّد الصادق و موسی بن جعفر الكاظم وعلی بن موسی الرضا ومحمّد بن علی التقی وعلی بن محمّد النقی والحسن بن علی ومحمّد بن الحسن العسكری الإمام القائم المنتظر...» [1] .
با این كه می دانیم فخر رازی در موارد بسیاری از تفسیر كبیر خود و آثار دیگرش به شیعه تاخته است؛ ولی در عین حال، این موضوع مانع از آن نشده است كه وی نیز مانند ابن حجر با همه تعصّبی كه داشته، حقّ و حقیقت بر قلمش جاری گردد و آنچه را به تعصّب پنهان داشته، گاهی آشكار كند.
وی در تفسیر كبیر خود كه راجع به جهر و اخفات «بسم اللّه» در نماز سخن گفته است، می گوید:
[ صفحه 149]
«و امّا مذهب علی بن ابی طالب (علیه السلام)، بلند گفتن «بسم اللّه» در نماز است و این به تواتر ثابت شده است و هركس در دین تابع علی بن ابی طالب (علیه السلام) باشد و او را پیشوای خود قرار دهد و او را امام خود بداند و به او اقتدا كند، به طور حتم راه حق را یافته است. مگر كسی منكر آنست كه پیامبر فرموده است: «اللهمّ أدر الحقّ مع علی».
تا آنجا كه می گوید: دلایل عقلی با ما موافق و عمل ما با عمل علی (علیه السلام) مطابق است، و هركس «علی (علیه السلام)» را امام بداند و او را به امامت دینی برگزیند، جان، دین و ایمان خود را به پناهگاهی محكم رسانیده است». [2] .
«سیزدهم منتظران اند. اینان چنان عقیده دارند كه امامت بعد از امام حسن عسكری (علیه السلام) ویژه فرزند اوست كه از نظرها غایب است و روزی ظهور كند و حاضر شود، امامیّه زمان ما، بر این مذهب اند و هم ایشان در دعا می گویند:
«اللهمّ صلّ علی محمّد المصطفی وعلی المرتضی و خدیجة الكبری، وفاطمة الزهراء والحسن الزكی والحسین الشهید بكربلا وعلی بن الحسین زین العابدین و محمّد بن علی الباقر وجعفر بن محمّد الصادق و موسی بن جعفر الكاظم وعلی بن موسی الرضا ومحمّد بن علی التقی وعلی بن محمّد النقی والحسن بن علی ومحمّد بن الحسن العسكری الإمام القائم المنتظر...» [1] .
با این كه می دانیم فخر رازی در موارد بسیاری از تفسیر كبیر خود و آثار دیگرش به شیعه تاخته است؛ ولی در عین حال، این موضوع مانع از آن نشده است كه وی نیز مانند ابن حجر با همه تعصّبی كه داشته، حقّ و حقیقت بر قلمش جاری گردد و آنچه را به تعصّب پنهان داشته، گاهی آشكار كند.
وی در تفسیر كبیر خود كه راجع به جهر و اخفات «بسم اللّه» در نماز سخن گفته است، می گوید:
[ صفحه 149]
«و امّا مذهب علی بن ابی طالب (علیه السلام)، بلند گفتن «بسم اللّه» در نماز است و این به تواتر ثابت شده است و هركس در دین تابع علی بن ابی طالب (علیه السلام) باشد و او را پیشوای خود قرار دهد و او را امام خود بداند و به او اقتدا كند، به طور حتم راه حق را یافته است. مگر كسی منكر آنست كه پیامبر فرموده است: «اللهمّ أدر الحقّ مع علی».
تا آنجا كه می گوید: دلایل عقلی با ما موافق و عمل ما با عمل علی (علیه السلام) مطابق است، و هركس «علی (علیه السلام)» را امام بداند و او را به امامت دینی برگزیند، جان، دین و ایمان خود را به پناهگاهی محكم رسانیده است». [2] .
[1] اين كتاب به ضميمه چهارده مقاله ديگر از او و ساير دانشمندان توسّط آقاي سيّد محمّد باقر سبزواري، استاد دانشكده الهيات تهران ترجمه و چاپ شده است.
[2] تفسير كبير فخر رازي، ج 1، ص 168، در تفسير سوره حمد، باب 4، مسأله 9، حجّة 5.